Kwestia sądowego podziału majątku wspólnego małżonków budzi często wątpliwości wynikające głównie z braku wiedzy, jak powinien być wypełniony wniosek o podział majątku, jakiego rodzaju żądania mogą wysuwać strony, co składa się na majątek wspólny. Przede wszystkim należy sobie zdawać sprawę, że o tego rodzaju podziale można mówić wyłącznie w sytuacji, kiedy ustaje wspólnota małżeńska, a więc w przypadku śmierci jednego z małżonków, rozwodu czy separacji oraz zawarcia umowy wprowadzającej rozdzielność majątkową. O ile w przypadku śmierci wniosek składa się do sądu spadku, o tyle w odniesieniu do rozwodu wniosek powinien być złożony w wydziale cywilnym sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia majątku.
Wniosek o podział majątku wspólnego musi zawierać podstawę prawną, to jest wskazanie przyczyny ustania wspólności majątkowej, na przykład orzeczenie rozwodu oraz żądanie dokonania podziału majątku. Niezbędne jest również przedstawienie dokumentu potwierdzającego ustanie wspólnoty majątkowej. Należy także określić, co konkretnie wchodzi w skład majątku wspólnego, dotyczy to zarówno ruchomości, jak i nieruchomości, a zatem co podlega podziałowi i do jakiej części wnioskujący ma prawo. W trakcie sprawy o podział majątku dochodzić można też zwrotu wydatków, nakładów i innych świadczeń, ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym, albo rozstrzygnięcia sporu między małżonkami. Inaczej mówiąc, we wniosku o podział majątku powinien się znaleźć jakby projekt tego podziału z uzasadnieniem. Nie można na przykład domagać się nierównych udziałów stron, jeżeli już wcześniej został przeprowadzony podział majątku wspólnego, warto zatem, jeżeli istnieją po temu ważne przesłanki, zadbać o tego rodzaju kwestie podczas pierwszej sprawy rozwodowej. W świetle prawa małżonkowie mają co prawda równe udziały w majątku wspólnym, jednak niekiedy, w szczególnych okolicznościach, sąd może, na wniosek strony, rozstrzygnąć inaczej.
Trzeba pamiętać, że w przypadku wszelkich kwestii spornych czy budzących wątpliwości, warto zgromadzić wszelkie dostępne dowody, to jest dokumenty potwierdzające nasze roszczenia, czy zeznania świadków. Dokumenty powinno się dołączyć do wniosku o podział majątku. Wraz ze złożeniem wniosku należy uiścić stosowną opłatę (jej dowód dołączamy do wniosku), wynoszącą 1000 zł, aczkolwiek jeśli obie strony działają w porozumieniu co do podziału majątku i nie będzie spraw spornych, opłata wynosi 300 zł. Jeżeli natomiast pojawiają się nieporozumienia dotyczące dla przykładu wartości jakiejś ruchomości bądź nieruchomości, sąd powoła biegłego, co może zwiększyć koszty nawet o kilka tysięcy zł.
Sąd następnie ustala skład i wartość majątku wspólnego, który w zdecydowanej większości wypadków podlega podziałowi w całości, do wyjątków należą sytuacje, kiedy podział ograniczony jest tylko do części majątku. W kolejnym etapie sąd orzeka, jakie ruchomości i nieruchomości przypadną małżonkom i rozstrzyga kwestię pozostałych roszczeń.