Wynagrodzenie za pracę wchodzi w skład majątku wspólnego
Zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w skład majątku wspólnego wchodzą przedmioty majątkowe, które zostały nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
W skład majątku wspólnego wchodzi w szczególności wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.
Od kiedy wynagrodzenie wchodzi w skład majątku wspólnego małżeńskiego?
Dopóki wynagrodzenie za pracę nie zostanie pobrane, wchodzi w skład majątku osobistego małżonka, któremu przysługuje. Pobrane wynagrodzenie wchodzi już w skład majątku wspólnego małżonków.
Wynagrodzenie może być pobrane:
- osobiście przez małżonka,
- przez osobę przez niego upoważnioną,
- za pośrednictwem poczty,
- za pośrednictwem przelewu bankowego.
W skład majątku wspólnego małżonków wchodzi wynagrodzenie za pracę oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków pod warunkiem, że zostały pobrane. Moment pobrania jest niezwykle istotny, ponieważ sama wierzytelność o wynagrodzenie za pracę lub inne dochody wchodzą w skład majątku osobistego
Jakie składniki wynagrodzenia za pracę wchodzą do majątku wspólnego?
W skład majątku wspólnego wchodzi:
- wynagrodzenie za pracę świadczoną w ramach stosunku pracy unormowanego w Kodeksie pracy;
- wynagrodzenie uzyskane na podstawie umów cywilnoprawnych;
- dochody uzyskane w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej albo zawodowej;
- dochody uzyskane w wyniku prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie;
- świadczenie spełniające funkcję ekonomiczną wynagrodzenia za pracę;
- wynagrodzenie uzyskiwane z tzw. pracy na czarno;
- dochód z działalności przestępczej.
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ W RAMACH STOSUNKU PRACY
W skład majątku wspólnego wchodzi wynagrodzenie za pracę świadczoną w ramach stosunku pracy unormowanego w Kodeksie pracy. Chodzi tu nie tylko o wynagrodzenie za pracę świadczoną na podstawie umowy o pracę, ale także na podstawie wyboru, mianowania, powołania, czy też spółdzielczej umowy o pracę.
Za wynagrodzenie należy uznać przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze. W skład majątku wspólnego wchodzą jednak także składniki uzupełniające wynagrodzenie, takie jak: premie, nagrody, wynagrodzenie za okres urlopu wypoczynkowego, zasiłek wychowawczy, diety, ryczałty, świadczenia z tytułu czasowej niezdolności do pracy, wypłaty z racji niewykorzystanego urlopu, odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie stosunku pracy, bezzwrotne świadczenia z funduszów zakładowych, odprawy rentowe, emerytalne i pośmiertne, dofinansowania wczasów, pomoc rzeczowa i finansowa, świadczenia zwrotne, a także podlegające zwrotowi kwoty nadpłaconego podatku lub składek na ubezpieczenie zdrowotne.
WYNAGRODZENIE UZYSKANE NA PODSTAWIE UMÓW CYWILNOPRAWNYCH
W skład majątku wspólnego wchodzi także wynagrodzenie uzyskane na podstawie umów uregulowanych w Kodeksie cywilnym, a więc tzw. umów cywilnoprawnych. Chodzi tu o umowę zlecenia, umowę o dzieło, czy też umowę o świadczenie usług.
Umowa zlecenia polega na tym, że zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy, a zleceniodawca powinien za to zapłacić odpowiednie wynagrodzenie. Z umowy lub z okoliczności może jednak wynikać, że zleceniobiorca zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia.
Z kolei przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
DOCHODY UZYSKANE W WYNIKU PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ALBO ZAWODOWEJ
Przez działalność zarobkową należy rozumieć działalność gospodarczą każdego z małżonków, a więc:
- zarobkową działalność wytwórczą,
- zarobkową działalność budowlaną,
- zarobkową działalność handlową,
- zarobkową działalność usługową,
- poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż,
- działalność zawodową, wykonywaną w sposób ciągły i zorganizowany.
Działalność gospodarczą małżonek może prowadzić jako przedsiębiorca osobiście lub jako wspólnik w spółce cywilnej, a także jako członek korporacyjnej osoby prawnej.
Dochody z tak rozumianej działalności zarobkowej wchodzą do majątku wspólnego małżonków. Natomiast prawa majątkowe w spółce cywilnej oraz w osobowych spółkach prawa handlowego, wchodzą już w skład majątku osobistego każdego z małżonków.
DOCHODY Z DZIAŁALNOŚCI ROLNICZEJ
W skład majątku wspólnego wchodzą także dochody z działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych oraz świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.
ŚWIADCZENIA SPEŁNIAJĄCE FUNKCJĘ EKONOMICZNĄ WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ
W skład majątku wspólnego wchodzą także wszelkie świadczenia, które spełniają funkcję ekonomiczną wynagrodzenia za pracę, czyli świadczenia dostarczające środków utrzymania małżonka oraz jego rodziny. Chodzi tu m.in. o:
- emeryturę,
- rentę inwalidzką i odszkodowawczą,
- stypendia,
- wszelkiego rodzaju świadczenia przyznane na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym,
- renty uzyskane na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego w związku z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej.
WYNAGRODZENIE ZA „PRACĘ NA CZARNO”
W skład majątku osobistego wchodzi także wynagrodzenie uzyskiwane przez jednego z małżonków z tzw. pracy na czarno, a więc bez zachowania wymagań stawianych przez Kodeks pracy oraz przepisy o ubezpieczeniu społecznym.
Wykazanie otrzymywania takiego wynagrodzenia przez małżonka (byłego małżonka) może jednak napotkać istotne trudności w toku postępowania sądowego. Wykazanie takiego wynagrodzenia (pobierania go w ogóle lub jego konkretnej wysokości) może nastąpić z wykorzystaniem wszystkich dozwolonych środków dowodowych, na przykład:
- zeznań świadków,
- nagrań rozmów prowadzonych osobiście lub telefonicznie,
- zdjęć (np. przechowywanej gotówki).
DOCHODY Z DZIAŁALNOŚCI PRZESTĘPCZEJ
Kontrowersyjne wydaje się być zaliczenie do majątku wspólnego dochodów osiąganych z działalności przestępczej (np. z handlu narkotykami, kradzieży samochodów itp.).
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 czerwca 2010 roku (III CZP 43/2010) wskazał bowiem, że w granicach pojęcia “inna działalność zarobkowa” pozostaje także przynosząca efekty ekonomiczne działalność sprzeczna z prawem.
